Yangın, can ve mal kaybına neden olan büyük bir felakettir. Yangının yayılma hızı düşünüldüğünde, ilk müdahalenin en kısa sürede yapılması önemlidir.

Yangın Algılama ve İhbar Sistemlerinim temel işlevi yangının kaynağının kısa sürede bulunarak söndürülmesidir. Yangının kaynağının bulunmasındaki sürenin, dikkate ahnmadan yapılan projelendirmeler veya algılama elemanlarının tipinin doğru seçilmemesi sistemin ana işlevini tam olarak yerine getirememesine neden olacaktır. Ayrıca algılayıcı tipinin ortam koşullarına uygun olarak seçilmemesi yanlış alarmlara neden olacağından, sistemin güvenilirliğinin ortadan kalkması sonucunu doğuracaktır.

Kontrol Panelleri

Kontrol panelleri korunulacak olan binanın büyüklüğüne, algılama ve uyan elemanlarının miktarına, ihtiyaç olan yardıma kontrol rölelerine ve müşterinin ihtiyaçlarına göre seçilir.

Dedektörler

Dedektör seçimi önemli bir unsurdur. Dedektör yangın ile günlük olayları birbirinden ayırmalıdır. Sigara dumanı, buhar ve depolanan ürünlerden dolayı ortamda bulunan gazlan gerçek bir yangın dumanımdan ayırt edebilmelidir. Ayrıca dedektörlerin algılama alanları göz önüne alınarak doğru bir şekilde yerleştirilmeleri gerekmektedir.

Duman Dedektörleri

Duman dedektörleri optik ve iyonizasyon olmak üzere iki çeşittir. Dumana karşı etkilidirler (Beyaz ve siyah duman). Seçim yapılırken korunulacak alandaki yangın riski göz önüne alınmalıdır. İyonizasyon duman dedektörlerinde bir elektrik akımı iki elektrot arasında akar. Duman geldiğinde bu akım azalır. Optik duman dedektörlerinde ise bir ışık dağılımı ile duman algılanır.

Isı Dedektörleri

Isı dedektörleri sabit ısıya ayarlanmış tipte veya ısı artışını algılayacak şekilde ayarlanmış tipte olabilir. Bunlar diğer dedektöriere göre daha az hassastır. Küçük yangınların çıkma ihtimali olan yerlerde kullanılmalıdır. Küçük ısı değişimlerini algılayamayabilir. Isı dedektörlerinin seçimi yapılırken ortam sıcaklığının 20 derece üstü seçilmeye dikkat edilmelidir.

Yangın İhbar Butonları

Yangın ihbar butonları kısace alarm sistemini harekete geçirerek bir yangın durumunda alarm vermek için personele imkan tanıyan ürünlerdir. Bu butonlar; bir alarm vermek için herhangi bir noktadan 30 metreden fazla uzağa gitmeden, yerden 1.4 metre yüksekliğe ve engelleme olmaksızın kolaylıkla ulaşılabilecek noktalara iyi bir şekilde monte edilmiş olmalıdır.

Alarm Sirenleri

Alarm sirenleri ile ilgili binada oturan kişileri alarm durumuna geçirmek veya tahliye etmek amacı ile tüm bina içinde duyulabilir olması gereken elektronik sirenlerdir.

Test ve Bakım

Kullanıcı düzenli olarak aşağıdaki test ve bakımları gerçekleştirmelidir. Sistem devamlı olarak test edilmelidir ve gerekli servis hizmetleri verilmelidir.

Yangın İhbar Butonları

Batarya şarj bölümünün ön göstergesinin çalıştığını kontrol ediniz. Her türlü gösterge ve siren çalışma hatasını kontrol ediniz.

Haftalık Testler

Reset düğmesine basarak panel susturulduğunda tüm göstergelerin çalışıp çalışmadığına bakınız ve dahili sirenin çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz. Yangın alarmını test etmek için bir yangın ihbar butonunu açarak panelin ikaz vermesini sağlayınız. Sirenlerin çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz. Yangın alarm panelini resetleyiniz. Her bir bölge en az üç ayda bir test edilebilecek şekilde her hafta dönüşümlü olarak bir bölge seçiniz. Ayrıca her bir test için farklı bir yangın ihbar butonu ve siren kullanınız. Bu şekilde dönüşümlü olarak tüm yangın ihbar butonlan test edilecektir. Yangın ihbar butonlannın ve dedektörierin yerleşimini gösteren bina planının olması gerekmektedir. Yapılan bu testler düzenli olarak kayıt edilmelidir.

Üç Aylık Periyotla Yapılan Test

Tüm kayıtlan kontrol ediniz. Herhangi bir noktadaki yangın ihbar butonunu açarak sistemi çalıştırınız. Bataryaları kontrol ediniz.

ALGILAMA SİSTEMLERİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ

Sistemde en basit anlamıyla bir yangın paneli bulunur. Panel çeşitli tip algılama elemanlarından (dedektörler, butonlar vb.) gelen uyanları değerlendirip uyarı elemanlarını (sirenler, flaşörier vb.) aktif duruma getirir. Yangın Algılama Sistemleri çalışma prensibi bakımından iki ayrı bölümde değerlendirilir.

1 - Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemleri

Sistemde kullanılan algılama paneli, algılama elemanlarının bağlandığı bölgelerden oluşmaktadır. Bölge sayısı panelin kapasitesi ile ilgilidir. ( 2....64) Her bölgeye 20 adet algılama elemanı (dedektör) bağlanabilir. Panel ayrıca yangın ihbar butonlan ve sirenlerin bağlanacağı giriş ve çıkışlara sahiptir. Herhangi bir dedektör algılama yaptığında veya yangın ihbar butonuna basıldığında, söz konusu algılama elemanı panel üzerinde hangi bölgeye ait ise o bölgeden uyan sinyali gelir. Örnek olarak : 20 dedektörün bağlı olduğu bir bölgedeki herhangi bir dedektör algılama yaptığında o bölgeden uyan gelecektir. ( Ama uyarının hangi dedektörden geldiği belli olmayacaktır.)

2- Analog Adresli Yangın Algılama Sistemleri

Adresli sistemlerde algılama elemanlarının bağlandığı loop (döngü) hatları mevcuttur. Loop hattının sayısı ve kablolama mesafesi kullanılan panele bağlıdır. Bir loop hattına 128 tane adresli eleman (dedektör, buton) bağlanabilir. Loop'ta bulunan algılama elemanları kendi içerisinde bölgelere aynlabildiği gibi her bir algılama elemanı üzerinde barındırdığı aderesleme switch’i sayesinde panel tarafından bireysel olarak algılanabilir. Yani herhangi bir dedektör algılama yaptığında dedektörün yeri bireysel olarak panel üzerinden tespit edilebilir. Konvansiyonel sistemler ve adresli sistemler uygulama yerlerine göre seçilip boyutlandırılmaktadır. Bünyesinde az sayıda algılama elemanı barındıran sistemler için konvansiyonel elemanlar yeterli olmakta ve ucuz çözümler sunmaktadır.

Uzun Menzilli Işın Duman Dedektörü (DS 240)

DS 240 ışın tipi duman dedektörü iki ayrı bölümden oluşur. Alıcı (receiver) ve verici (transmitter) üniteler. Transmitter ünitesi tarafından, özel frekansa ve yoğunluğa sahip görünmez infrared ışın demedi receiver ünitesine iletilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Konvansiyonel yangın algılama sistemlerinde, korunan alanın bölgelere ayrılması, yangın kaynağının kesin olarak tanımlanması açısından önemlidir. Bu nedenle;

* 300 Mden az olan yerlerde bir kat bir bölge olarak seçilmelidir.

" Bir bölge maksimum 300 Mlik bir alanı kontrol altına almalıdır.

• Merdiven ile ayrılan yerler ayrı bir bölge olarak seçilmelidir.

* Remote LED diye tanımlanan ikaz lambaları dedektöderin koruma alanlarından maksimum 30 metre uzakta olmalıdır.

Analog adreslenebilir sistemlerde ortam koşullarının tanıtılabilmesi yanlış alarm olasılığını minimuma indirmektedir. Ayrıca hangi dedektörden alarm geldiği panel üzerinden gözlemlenebilindiğinden, yangının kaynağının kısa sürede bulunması ve müdahele edebilmek mümkün olmaktadır. Hata/hatalar meydana geldiğinde analog izolatörler kullanarak döngüyü bölgelere ayırıp kaybolabilecek koruma alanının minimuma indirilmesi mümkün olmaktadır. Böyiece hatanın meydana geldiği bölge izole edilerek diğer bölgelerin çalışması engellenmiş olmaktadır. Konvansiyonel sistemlerde bölgeler birbirinden ayrı devreler olduğundan bir bölgede gelen hata, o bölgenin tümünün çalışmasını engellemektedir.

Yangın algılama sistemleri, yürürlükteki yangından korunma yönetmeliklerine ve ilgili standartlara uygun olarak tasarlanmaktadır. Binalarda farklı ihtiyaçlara cevap verebilecek çok çeşitli uygulamalar yapılabilmektedir. Günümüzdeki teknolojik yapılaşmada yüksek binalar, fabrikalar, iş merkezleri, hastaneler ve insanların yoğun olarak bulunduğu binalarda yangın algılama sistemleri ile diğer güvenlik ve kontrol sistemleri arasında entegrasyon ihtiyacı ve seviyesi her geçen gün artmaktadır.